Wat hebben we gedaan?

Binnen het programma Mooie en veilige dijken is verder gewerkt aan de uitwerking van de meekoppelkansen bij de dijkversterkingen. De meeste projecten bevonden zich in 2024 nog in de planuitwerkingsfase. Dit past binnen de totale planning van de dijkversterking en het programma Mooie en veilige dijken. Daarnaast is voor Sterke Lekdijk met HDSR en de gebiedspartners gewerkt aan herijking van de samenwerking en verbetering van de projectstructuur waardoor sturing en monitoring beter worden ingericht.

Daarnaast willen we dat de regionale waterkeringen in de provincie op orde zijn. Eind 2024 hebben de waterschappen de resultaten van de toets op veiligheid opgeleverd. In 2024 hebben we (ambtelijk) toezichthoudende gesprekken gevoerd met de waterschappen over de voortgang, en de resultaten van de toetsing.

Voor het programma klimaatadaptatie is 2024 een overgangsjaar. Er is gewerkt aan de totstandkoming van een nieuw uitvoeringsprogramma voor 2025-2028. Tegelijkertijd zijn vele activiteiten uit het eerdere programma uitgevoerd, zoals het financieel ondersteunen van concrete adaptatiemaatregelen in gemeenten via de subsidieregeling.

Het percentage regionale waterkeringen dat aan de veiligheidsnorm voldoen.

Het percentage voor 2024 is nog niet bekend. Waterschappen leveren in het voorjaar van 2025 de rapportages op voor het jaar 2024. In 2023 voldeed 93% van de regionale keringen aan de veiligheidsnorm. De resultaten over het jaar 2024 nemen we op in de volgende jaarrekening.

Voortgangsrapportages waterschappen

Activiteit:

Behaald

Planning:

Behaald

Het grootste deel van onze provincie ligt in overstroombaar gebied. Om onze provincie te beschermen tegen overstromingen hebben we in de provincie Utrecht primaire en regionale keringen. De waterschappen versterken en onderhouden deze dijken om de waterveiligheid te waarborgen. We zijn bevoegd gezag voor dijkversterkingen van de primaire keringen en toezichthouder op de veiligheid van de regionale keringen. In de omgevingsverordening zijn de veiligheidsnormen van deze regionale dijken opgenomen en zijn met de waterschappen afspraken gemaakt over het toetsen en verbeteren. Jaarlijks rapporteren de waterschappen aan ons over de voortgang van de verbeteropgave, de toetsing en eventuele veiligheidsrisico's. Eind 2024 zijn ook de resultaten van de toetsing regionale keringen opgeleverd, wat resulteert in een nieuw veiligheidsbeeld.

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Behaald

Activiteit:

Behaald

Planning:

Deels behaald

In 2024 stond uitvoering van het programmaplan Mooie en veilige dijken weer centraal. Met de waterschappen en gebiedspartners werkten we door aan het verbeteren van omgevingskwaliteit bij projecten in Sterke Lekdijk, Grebbedijk en Streefkerk-Ameide-Fort Everdingen. Er is door HDSR vertraging gemeld bij de planuitwerkingsfase van trajecten Culemborgseveer-Beatrixsluis en Salmsteke-Schoonhoven. De aangepaste planning past binnen de programmaduur van Mooie en veilige dijken. In 2024 is binnen Sterke Lekdijk gewerkt aan hernieuwde afspraken over samenwerking en structuur van de meekoppelkansen. Betere sturing en beheersing waren nodig. In het traject Grebbedijk is in september door de samenwerkingspartners besloten dat restauratie van het Hoornwerk niet haalbaar was binnen beschikbare middelen. In 2025 wordt nader verkend hoe overgebleven middelen worden ingezet binnen de meekoppelkans erfgoed.

Resultaat:

Deels behaald

Om diverse redenen bij HDSR start de realisatie in 2025. Dit heeft geen consequenties voor de totaalplanning van het programma Mooie en veilige dijken.

Resultaat:

Deels behaald

Voor de meekoppelkans De Heul is de planvorming nog niet afgrond in 2024. Omdat restauratie niet haalbaar lijkt binnen de beschikbare middelen en door gebrek aan gemeentelijk draagvlak, wordt momenteel met de gebiedspartners nader verkend of consolidatie mogelijk is. De verkenning wordt afgerond in 2025, deze vertraging heeft geen consequenties voor de totaalplanning van het programma Mooie en veilige dijken.

Resultaat:

Behaald

Activiteit:

Behaald

Planning:

Behaald

We willen overstromingen voorkomen, maar als het ondanks de veiligheidsmaatregelen toch misgaat, willen we daarop voorbereid zijn. Naar aanleiding van o.a. de kamerbrief water en bodem sturend zijn we gestart met het in beeld brengen van de overstromingsrisico's in buitendijkse gebieden. Deze informatie willen we benutten om instructieregel 2.16 (overstroombaar gebied) in de omgevingsverordening aan te scherpen in de eerstvolgende wijziging. Daarnaast voeren we bovenregionale stresstesten uit. Hiermee maken we inzichtelijk wat de impact is en welke maatregelen er nodig zijn om voorbereid te zijn op extreme wateroverlastgebeurtenissen zoals in juli 2021.

In 2022 startte de derde implementatiefase van de EU Richtlijn Overstromingsrisico's (ROR). Deze richtlijn heeft als doel om de negatieve gevolgen van overstromingen te beperken. In 2024 werkten we aan de geactualiseerde voorlopige overstromingsrisicobeoordeling en zijn we begonnen met de productie van de overstromingsgevaar- en overstromingsrisicokaarten. Dit zijn vereiste producten van de ROR.

Ook werkten we mee aan de verbetering van het Randstad Overstroming Instrumentarium, een overstromingsmodel wat bedoeld is om een inschatting te maken van de impact van dijkdoorbraken.

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Behaald

Activiteit:

Behaald

Planning:

Deels behaald

In 2024 zijn op vele onderdelen van het Programma Klimaatadaptatie 2020-2023 de werkzaamheden voortgezet. Zo is bijvoorbeeld weer een groot aantal uitvoeringsprojecten in de regio voorzien van een financiële bijdrage vanuit de bestaande subsidieregeling en zijn gemeenten ondersteund in het ontwikkelen van lokale hitteplannen. Daarnaast was het Nationaal Congres Klimaatadaptatie, dat we samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in juni organiseerden in Nieuwegein, een groot succes. Klimaatadaptatie en de provincie Utrecht zijn daarmee goed op de kaart gezet. De kennisontwikkeling rondom de pilots die hebben gelopen in een aantal gemeenten om te komen tot klimaatbestendige, biodiverse en gezonde wijken heeft verder vorm gekregen en er is actief meegewerkt aan de totstandkoming van de deelname aan het landelijke programma Werklandschappen van de Toekomst binnen de provincie Utrecht.

Op 12 november 2024 is het nieuwe Uitvoeringsprogramma Klimaatadaptatie 2025-2028 vastgesteld door Gedeputeerde Staten en is door Provinciale Staten op 18 december 2024 de eerste Begrotingswijziging 2025 goedgekeurd waarmee extra middelen zijn vrijgegeven voor de uitvoering van het nieuwe programma.  

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Deels behaald

In 2024 zijn de resultaten van de pilots klimaatbestendige, gezonde en natuurinclusieve wijken in 7 gemeenten opgeleverd. Dit heeft geleid tot beter inzicht in wat nodig is om te komen tot dergelijke wijken. De opgedane ervaring is verwerkt in een eerste kennisbundel. Het netwerk is verder versterkt. Het komen tot klimaatbestendige wijken is als één van de doelen opgenomen in het nieuwe Uitvoeringsprogramma Klimaatadaptatie 2025-2028, maar dan gericht op 2028. In de praktijk blijkt dat dit een proces van lange adem is. Het nieuwe doel is dat in 2028 een eerste serie van klimaatbestendige wijken gerealiseerd is.

Resultaat:

Deels behaald

Ook in 2024 is weer een groot aantal projecten en maatregelen van financiering voorzien via de subsidieregeling klimaatbestendige, groene en gezonde steden en dorpen. Aangezien de regeling pas begin april kon worden opengesteld, heeft het langer dan gebruikelijk geduurd vóórdat alle aanvragen zijn verwerkt. Dat betekent dat een deel van de aanvragen in het 1e kwartaal van 2025 worden beschikt.

Resultaat:

Behaald