Wat hebben we daarvoor gedaan?
4.3 | De energietransitie is haalbaar, betaalbaar en innovatief. |
|---|---|
De ambities voor de verandering van het energiesysteem liggen hoog, maar er zijn nog geen uitgestippelde paden voor een transitie die alle doelen realiseert en waarbij iedereen kan meedoen. Om die reden is in 2024 volop aandacht geweest voor behartiging van belangen bij het Rijk en is gebruik gemaakt van Europese subsidiemogelijkheden. Ook hebben we een innovatieve aanpak ontwikkeld voor versnelling van de isolatieopgave en dragen we met de aanpak voor ondersteuning van energy hubs bij aan de ontwikkeling van slimme energiesystemen. | |
Indicatoren
Prestatieindicator | Eenheid | Realisatie 2023 | Begroting 2024 | Realisatie 2024 | Verschil |
|---|---|---|---|---|---|
1 Het aantal innovatietrajecten waarin haalbaarheid en/of betaalbaarheid zijn geborgd | Getal | 2 | 2 | 2 | 0 |
Omschrijving: | Het aantal ontwikkelde verduurzamingsprojecten voor inwoners waarin haalbaarheid en/of betaalbaarheid zijn geborgd. | ||||
Toelichting verschil: | |||||
Bron: | Programmateam (intern) | ||||
2 Pilots innovatie | Getal | 6 | 5 | 5 | 0 |
Omschrijving: | Het aantal pilots van energie-innovaties waar de provincie bij betrokken is | ||||
Toelichting verschil: | |||||
Bron: | Intern | ||||
Meerjarendoelen en resultaten
4.3.1 Wet- en regelgeving zijn beter afgestemd op energietransitie (lobby) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Activiteit: |
| Behaald | Planning: |
| Behaald | |||
Samen met partners zijn er diverse activiteiten uitgevoerd om aandacht te vragen voor de Utrechtse dossiers. Voor de warmtetransitie en gebouwgebonden financierings- en ontzorgingsconcepten is er lobby gevoerd maar de meeste aandacht ging uit naar lobbyactiviteiten voor het oplossen van netcongestie. Daarbij zijn meerdere bestuurlijke gesprekken met het Rijk gevoerd en is een kennisuitwisselingsochtend georganiseerd met het ministerie van Klimaat en Groene Groei. In Den Haag was er ruime aandacht voor de situatie in het FGU-congestiegebied (Flevoland-Gelderland-Utrecht). Dat is mede te danken aan een actieve lobby vanuit de provincie Utrecht. | ||||||||
4.3.1.1 | Er zijn concrete stappen gezet in het realiseren van de lobbydoelen die voor 2024 geprioriteerd zijn. | |||||||
Resultaat: |
| Behaald | ||||||
4.3.1.2 | Samen met partners zijn lobbyactiviteiten uitgewerkt en uitgevoerd. | |||||||
Resultaat: |
| Behaald | ||||||
4.3.2 Innovaties leveren een grotere bijdrage aan duurzame energievoorziening | ||||||||
Activiteit: |
| Behaald | Planning: |
| Deels behaald | |||
In 2024 is binnen de pijler innovatie prioriteit gegeven aan de aanpak energiehubs. Daarbij werken we samen met de netbeheerders, gemeenten en bedrijven. Het doel is dat in provincie Utrecht in 2027 20 energiehubs zijn gerealiseerd. Hiervoor zijn extra provinciale en Rijksmiddelen beschikbaar gesteld. In 2024 zijn 14 initiatieven ondersteund. In september 2024 is de eerste energiehub in de provincie Utrecht gerealiseerd op bedrijventerrein Lage Weide in Utrecht. Dit is de derde energiehub in Nederland. Aan de vier georganiseerde ‘Community of practice’ bijeenkomsten namen in totaal ruim 200 mensen deel. Energiehubs zijn onderdeel van de regionale innovatie-roadmap Slimme flexibele en geïntegreerde energiesystemen. Hierbij werken wij samen met de ROM Utrecht Region, ondernemers, kennisinstellingen en publieke partijen aan het energiesysteem van de toekomst waarbij de impact van netcongestie wordt beperkt. In 2024 zijn onder andere projecten en haalbaarheidsstudies gericht op opslag van elektriciteit en warmte, waterstof, digitalisering en energiemanagement ondersteund. Het tweede belangrijke onderwerp binnen de pijler innovatie is ‘Energierenovaties in de gebouwde omgeving’. Als onderdeel van de Nationaal Groeifondsaanvraag ‘Toekomstbestendige Leefomgeving’ hebben we in samenwerking met ROM Utrecht Region, Hogeschool Utrecht en ondernemers gewerkt aan de ontwikkeling van een regionale roadmap met innovatieprojecten. | ||||||||
4.3.2.1 | We ondersteunen vijf pilots van energie-innovaties. | |||||||
Resultaat: |
| Behaald | ||||||
4.3.2.2 | Twee grotere innovatie- en/of onderzoeksprojecten zijn ondersteund en begeleid naar financiering door organisaties als het Groeifonds, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), RVO of Kansen voor West 3. | |||||||
Resultaat: |
| Behaald | ||||||
4.3.2.3 | Ondersteuning van vier verkenningen naar energiehubs. Doel is de start van twee hubs in 2024. | |||||||
Resultaat: |
| Deels behaald | ||||||
Eind 2024 is de eerste energiehub in Utrecht gestart op Lage Weide in gemeente Utrecht. Daarnaast zijn 13 energiehubs ondersteund in de haalbaarheidsfase. In de praktijk starten initiatieven nog niet doordat er nog veel in ontwikkeling is. Er wordt door de Autoriteit Consument en Markt (ACM) gewerkt aan de kaders van de netbeheerders voor energiehubs. Daarnaast zijn onder andere een aantrekkelijk verdienmodel, een organisatievorm, assets en onderlinge afspraken nodig. Hieraan wordt in de aanpak energiehubs gewerkt. | ||||||||
4.3.3 De energietransitie is beter betaalbaar voor iedereen (passende financiële instrumenten) | ||||||||
Activiteit: |
| Behaald | Planning: |
| Deels behaald | |||
Niet iedereen heeft toegang tot financiering voor de verduurzaming van zijn woning of de mogelijkheid om financieel deel te nemen aan duurzame energieopwekking. Ook de betaalbaarheid van de energierekening blijft voor velen een uitdaging. In 2024 stond binnen het Energie Diensten Centrum (EDC) het Meerjarig Collectief Ontzorgingsprogramma (MCO) centraal. Hierbij lag de nadruk op de uitvoering van lokale isolatieplannen en de inzet van landelijke subsidies. Binnen het MCO is specifieke aandacht voor huishoudens met een smalle beurs die een gratis verduurzamingsmaatregel krijgen. Daarnaast is € 10 miljoen extra beschikbaar gesteld door Provinciale Staten voor stimulering van een tweede verduurzamingsmaatregel voor huishoudens met een relatief goedkope woning met energielabel D of lager. Daarbij zoeken we vanuit het EDC actief naar aanvullende landelijke en Europese middelen. Dit sluit aan bij de gezamenlijke inspanning van gemeenten en provincie om de energietransitie haalbaar en betaalbaar te maken | ||||||||
4.3.3.1 | Verdere ondersteuning van gemeente Zeist (en 5 geïnteresseerde gemeenten) in verkenning van het opzetten van een (maatschappelijke) ontzorgingsorganisatie voor bewoners in Austerlitz voor de verduurzaming van hun huizen. | |||||||
Resultaat: |
| Deels behaald | ||||||
De voortgang van de M-ESCO (Maatschappelijke Energy Services Company) loopt achter op planning, mede doordat de focus is komen te liggen op het Meerjarig Collectief Ontzorgingsprogramma (MCO) voor grootschalige isolatie.. In het MCO-programma worden geleerde lessen gebruikt om de randvoorwaarden van een M-ESCO te toetsen. We hebben daarnaast extra middelen aangevraagd binnen de Europese LIFE-aanvraag, waarmee we (bij toekenning van de middelen) het model verder kunnen ontwikkelen. | ||||||||
4.3.3.2 | Geleerde lessen delen we binnen het Energie Diensten Centrum (EDC) met andere gemeenten | |||||||
Resultaat: |
| Behaald | ||||||
