Wat hebben we gedaan?

Op 10 juli is de Utrechtse landbouwtop gehouden. Op deze goed bezochte bijeenkomst hebben we met agrariërs, de sector en andere belanghebbenden uit het landelijke gebied gesproken over een duurzame toekomst voor de landbouw en de mogelijkheden en onmogelijkheden om dat mogelijk te maken.
Het afgelopen jaar is gewerkt aan de ‘Visie Landbouw en Voedsel’. Samen met belangrijke stakeholders, experts en de Provinciale Staten. In 2025 wordt deze visie vastgesteld.   
De inzet voor de agrarische sector komt ook uitgebreid aan bod in ons (concept) UPLG. De goedkeuring door het Rijk van een groot deel van de gevraagde middelen (voor de maatregelpakketten), samen met de middelen uit het Coalitieakkoord (onder meer die voor ‘Transitie Landelijk Gebied’) maakte het mogelijk dat de uitvoering hiervan ook daadwerkelijk kon worden opgepakt.  
De realisatie van een aantal grote maatschappelijke opgaven in combinatie met een rendabele landbouw als drager van een vitaal platteland vraagt de komende jaren een grote inzet van de sector en overheden. Duidelijkheid van het Rijk over het nationale beleid ten aanzien van de landbouw blijft van groot belang. Met alles waarover de provincie nu al kan beschikken gaan we de komende jaren aan de slag.

Het aantal eigenaren/ondernemers dat jaarlijks via plattelandscoaches wordt ondersteund bij het maken van keuzes voor de toekomst van hun bedrijf.

De plattelandscoaches genieten inmiddels naamsbekendheid en de waardering door gebruikers is hoog.  

Gegevens uit project Plattelandscoaches

Het jaarlijkse aantal agrarische bedrijven dat een Duurzaam Bedrijfsplan (DBP) heeft of naar aanleiding van het traject plattelandscoaches concrete stappen gaat zetten richting kringlooplandbouw.

Het project DLmN is in 2023 afgerond. Het afgelopen jaar zijn met middelen Transitie Landelijke Gebied 7 bedrijfsplannen opgesteld voor Agroforestry en 7 voor biologische landbouw. Via de plattelandscoaches (en de pool adviseurs) zijn er 12 adviezen opgesteld voor verduurzaming van het agrarisch bedrijf.

Divers

Het aantal agrarische bedrijven per jaar dat een POP of GB-NSP-bijdrage heeft ontvangen (NB: totaal aantal volwaardige Utrechtse landbouwbedrijven is 2200).

De diverse interventies vanuit het programma GLB 2023-2027 zijn in 2024 opengegaan. De openstelling van interventie waar individuele agrariërs met name gebruik van maken zijn uiteindelijk gepland voor 2025. Zie ook de toelichting bij punt 2.4.1.5.

Gegevens Subsidie loket (betreft zowel POP3 als NSP)

Het aantal gemeenten dat in hun omgevingsvisie een Visie Vrijkomende Agrarische Bebouwing heeft opgenomen.

De model-VAB-visie van Montfoort is gedeeld met de gemeenten in onze provincie. Gemeenten hebben nog geen visies afgerond.  

Divers

Activiteit:

Behaald

Planning:

Behaald

We streven naar een landbouw die circulair, natuurinclusief, klimaatneutraal én economisch rendabel is. Ook wel natuurinclusieve kringlooplandbouw genoemd. Een vorm van landbouw die is gericht op het optimaal inzetten en hergebruiken van grondstoffen en producten, bijdraagt aan vermindering van emissies, behoud en herstel van de biodiversiteit, duurzaam bodembeheer en hogere landschapskwaliteit.   
Alle geprogrammeerde activiteiten zijn verder gebracht. De Samenwerkingsagenda Landbouw is geëvalueerd, het project DLmN is afgerond, er zijn veel activiteiten rondom platform LaMi uitgevoerd en er hebben iets meer ondernemers dan verwacht gebruik gemaakt van een plattelandscoach.  
Een aantal onderdelen heeft (enige) vertraging opgelopen. Hierbij gaat het om de afronding van de regiodeal Food Valley (zie de beschrijving aldaar) en de openstellingen van de interventies GLB-NSP; in 2024 zijn verschillende interventies opengesteld. Dit is gebeurd volgens de landelijk afgestemde openstellingskalender. Deze zijn iets later gerealiseerd dan eerder in de Utrechtse begroting geprogrammeerd en de voortgang blijft daarmee iets achter bij de oorspronkelijke planning. Dit heeft vooralsnog geen invloed op het beoogde resultaat en geprogrammeerde middelen. Vandaar dat wij het resultaat toch op groen zetten.  
Een belangrijke mijlpaal was de start van de Utrechtse Monitor Duurzame Landbouw (UMDL). Hiermee stimuleert de provincie agrariërs om stappen te zetten richting duurzame landbouw door middel van doelsturing. Een stimuleringssubsidie en kennisdeling zijn belangrijke aanjagers. Begin 2024 is de UMDL met 143 deelnemers van start gegaan. De komende jaren willen wij dit uitbreiden.   

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Deels behaald

De Regiodeal is geëindigd, alleen het bedrijvenmeetnetwerk en het omgevingsmeetnetwerk lopen nog door tot mei 2025 (de start van de metingen had een behoorlijke vertraging opgelopen, vooral i.v.m. de corona uitbraak, en de vertraagde oplevering van de meetapparatuur). Tijdens de slotbijeenkomst op 7 november 2024 zijn verschillende resultaten gepresenteerd. De eindrapportage van de regiodeal wordt in 2025 opgeleverd.

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Behaald

Activiteit:

Behaald

Planning:

Behaald

Met de Voedselagenda stimuleren wij concreet de samenwerking tussen kennisinstellingen, horeca, retail, agrariërs en burgers om zo de lokale afzet van voedsel te vergroten. De Voedselagenda is geëvalueerd en de nieuwe agenda zal onderdeel worden van het nog op te stellen Uitvoeringsprogramma landbouw en voedsel.
Naast de ‘beoogde resultaten’ in de begroting 2024 willen we de volgende resultaten nog expliciet benoemen:  

• Lancering van het convenant “Samen eten we Utrecht mooier” in maart 2024 met als doel om meer lokaal en duurzaam voedsel in Utrechtse bedrijfsrestaurants te krijgen. In 2024 hebben 22 organisaties het convenant ondertekend;  
• Ontwikkeling en lancering van Broodje Utrecht;
• Ondertekening Green deal Eiwitrijke gewassen (Bean Deal).

Resultaat:

Behaald

Activiteit:

Behaald

Planning:

Deels behaald

Aan alle beoogde activiteiten is gewerkt en deze zijn verder gebracht. De VAB-aanpak 2024-2026: Erven met perspectief, is door GS vastgesteld op 23 januari 2024. De model VAB-visie die door de gemeente Montfoort met ondersteuning van de provincie is ontwikkeld, is zowel ambtelijk als bestuurlijk breed gedeeld met de Utrechtse gemeenten. Een aantal gemeenten hebben dit actief opgepakt en zijn zelf aan de slag met een VAB-visie-traject, zoals gemeente Rhenen, Utrechtse Heuvelrug, Stichtse Vecht, Leusden, Woudenberg en Renswoude. Deze trajecten lopen momenteel. Een aantal andere gemeenten overwegen ook een visietraject, maar zijn dit nog niet gestart. Gezien deze voortgang hebben wij het resultaat op dit onderdeel op groen gezet.   
Eens per kwartaal organiseert de provincie een lunchbijeenkomst voor gemeenten waarin kennis en ervaringen worden gedeeld en relevante thema’s worden besproken. Tijdens deze bijeenkomsten is veel aandacht voor VAB gerelateerde onderwerpen en de inzet van instrumentarium. De trajecten van implementatie (door gemeenten) loopt dus nog steeds.   
Momenteel wordt gewerkt aan een handleiding, zodat helder is welke mogelijkheden er zijn binnen de huidige Omgevingsverordening. De wijziging van de Omgevingsvisie en –Verordening loopt met name volgend jaar nog door.

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Deels behaald

Momenteel wordt gewerkt aan een handleiding, zodat helder is welke mogelijkheden er zijn binnen de huidige Omgevingsverordening. De intentie is om de daadwerkelijke wijzigingen door te voeren in het recent opgestarte wijzigingstraject van de Omgevingsvisie en –verordening.  

Resultaat:

Behaald