Wat hebben we gedaan?

Het Natuurnetwerk Nederland (NNN) is het Nederlands netwerk van bestaande en nieuw aan te leggen natuurgebieden. Het netwerk verbindt natuurgebieden beter met elkaar en met het omringende agrarisch gebied. Het NNN is de ruggengraat van de Utrechtse natuur en van wezenlijk belang voor behoud en herstel van de biodiversiteit

De ontwikkeling van nieuwe natuurwaarden binnen het Natuur Netwerk Nederland (NNN).

Door het uitvoeren van een LESA (landschappelijk-ecologische systeemanalyse) is gebleken dat 41 hectare, die onderdeel is van de gerealiseerde 94 hectare, inmiddels voldoet aan de natuurdoelstellingen en daardoor beschouwd kan worden als ingericht.

Natuurvisie/Supplement Realisatiestrategie Natuurvisie 2019-2027

De verwerving /functieverandering nieuwe natuur (cumulatief)

Iets minder grond veranderde van functie dan vooraf ingeschat.  

Natuurpact

De realisatie is vertraagd door aanpassingen in het ontwerp van ecoduct en weginrichting.

Natuurvisie/mobiliteitsprogramma

Activiteit:

Deels behaald

Planning:

Deels behaald

In 2024 realiseerden we 39 hectare nieuwe natuur door functieverandering. Dit is minder dan de 50 hectare die was begroot. In 2024 heeft 94 hectare de status ingericht gekregen waarvan 53 hectare daadwerkelijk is ingericht en voor 41 hectare van Staatsbosbeheer is gebleken dat er geen inrichting meer nodig is.
Van de oorspronkelijke opgave van 1.570 hectare nog te realiseren functieverandering nieuwe natuur resteert per 1 januari 2025 nog 496 hectare.

Het achterblijvende resultaat bij functieverandering kent een aantal oorzaken. Een deel van de eigenaren in het landelijk gebied staat niet open voor vrijwillige verkoop of omvorming van hun gronden naar natuur. De druk op de gronden blijft hoog door de vele claims in de grondmarkt. Die zijn van overheden, bedrijven en investeerders. Ook zijn eigenaren terughoudend om grond te verkopen. Dat komt door de onzekere situatie voor agrariërs in het landelijk gebied

Van de oorspronkelijke inrichtingsopgave van 4.264 hectare inrichting resteert per 1 januari 2025 nog 1.783 hectare. Het realiseren van deze restantopgave voor eind 2027 wordt een lastige opgave. Dit heeft enerzijds te maken met de beschikbaarheid van grond. En anderzijds met overeenstemming krijgen over de inrichtingsdoelen met de omgeving in gebiedsprocessen of via vergunningen en bestemmingsplanprocedures.

Resultaat:

Deels behaald

In 2024 realiseerden we 39 hectare nieuwe natuur door functieverandering. Dat wil zeggen dat gronden die eerst de functie ‘landbouw’ hadden, nu de functie ‘natuur’ hebben gekregen. Het betreft functieverandering door middel van aankopen en subsidies voor functieverandering.  
Ook beschikten we 1 verplaatsingssubsidie ten behoeve van het NNN in 2024. Met deze subsidies kon in 2024 9 hectare NNN-grond worden aangekocht en een bedrijf uit het NNN worden verplaatst.  

Resultaat:

Deels behaald

In de zomernota is deze doelstelling van 300 hectare teruggebracht tot 50 hectare. In 2024 richtten terrein beherende organisaties, particuliere eigenaren en wij 53 hectare nieuwe natuur in. Waarvan 18 ha bos is.
Daarnaast is er uit onderzoek gebleken dat 41 hectare van Staatsbosbeheer al voldoet aan de doelstellingen en niet meer hoeven te worden ingericht. Deze percelen maken onderdeel uit van de in 2024 gerealiseerde 94 ha NNN.

Activiteit:

Niet behaald

Planning:

Niet behaald

Door natuurrealisatie binnen de Groene Contour willen wij het NNN versterken. Op 13 december 2022 besloten we om de Groene Contour als zoekgebied aan te wijzen voor de realisatie van het NNN. Daarmee krijgt realisatie van het NNN voorrang boven de realisatie van de Groene Contour. Hierbij is, door het aanwijzen van de groene contour als zoekgebied, subsidie beschikbaar voor functieverandering en inrichting.
In 2024 zijn er binnen de Groene Contour geen projecten gerealiseerd. Doordat de Groene Contour aangewezen is als zoekgebied voor de realisatie van het NNN en omdat er geen instrumenten beschikbaar zijn voor de agrarische vormen van realisatie van Groene contour (vanwege gebrek aan subsidiemogelijkheden door Staatssteun) is er geen belangstelling om Groene Contour te realiseren.

Resultaat:

Niet behaald

Er is een wijziging van de catalogus Groen Blauwe Diensten aangemeld in Brussel, pas na akkoord van deze wijziging is verdere ontwikkeling van subsidiemogelijkheden mogelijk. Het is op dit moment niet duidelijk wanneer een reactie vanuit Brussel verwacht kan worden. Het concept landschapsgronden is geen onderdeel meer van het rijksbeleid maar is nog wel relevant voor de invulling van de overgangsgebieden rond N2000 gebieden.

Resultaat:

Niet behaald

Er is in 2024 geen groene contour gerealiseerd. In 2020 is het eindrapport pilots voor de groene contour opgeleverd (NMU). Hierin zijn scenario’s van 2 pilotgebieden verkend. Een van deze pilots loopt nog. Er zijn begrenzingen aangepast om realisatie mogelijk te maken.

Activiteit:

Behaald

Planning:

Deels behaald

Grootschalige verbindingen/faunapassages
Het NNN kan alleen functioneren als de natuurgebieden onderling zijn verbonden. Barrières door infrastructuur, zoals provinciale wegen, kunnen we oplossen door faunapassages en ecoducten aan te leggen.  

Kleinschalige verbindingen (groenblauwe dooradering)  
Wij realiseren groenblauwe dooradering in het landelijk gebied door kleine landschapselementen aan te leggen en te herstellen. Met de aanleg van nieuwe landschapselementen vergroten wij ook het bosareaal. Wij werken tot 2030 aan de realisatie van 120 hectare groene landschapselementen. We doen dit samen met onze partners in het Platform Groenblauwe Dooradering (GBDA) en via losse opdrachten en projecten. Alle partners van het Platform GBDA hebben in 2024 samen 65 elementen gerealiseerd, via de subsidieregeling Aanleg en herstel kleine landschapselementen. Dit omvat zowel nieuw aangelegde als herstelde KLE.

Resultaat:

Deels behaald

De werkzaamheden aan het ecoduct zijn in maart 2024 gestart. De hoofdconstructie is gereed. De dassentunnels, faunarasters en voorzieningen voor vleermuizen bij de N226 zijn inmiddels afgerond. De grondlichamen op het zuidelijke deel zijn ook aangebracht. De zandige bodem en de toplaag op de passage zijn in week 3 en 4 van 2025 geplaatst. In maart 2025 wordt gestart met de beplanting van de ecopassage en in augustus 2025 wordt een heidemengsel uitgestrooid.   

Resultaat:

Deels behaald

Dit project zou in 2024 worden afgerond. Echter door weersomstandigheden (te nat) en vergunningverlening loopt dit nu minimaal 4 maanden uit. In 2024 is circa 1 hectare afgerond. Circa 6 hectare wordt nu naar verwachting in 2025 afgerond. De samenwerking met een particulier om zijn natuurperceel (3 hectare) gelijktijdig in het vergunning traject en uitvoering te laten meelopen is niet doorgegaan en uit het project gehaald.

Resultaat:

Deels behaald

Door de extreem natte periode eind 2023 en begin 2024 is er vertraging opgelopen bij het uitvoeren van met name archeologisch bodemonderzoek. Hierdoor is de uitvoering een jaar doorgeschoven. De benodigde onderzoeken zijn in 2024 uitgevoerd. In 2024 is verder het Definitieve Ontwerp nader uitgewerkt. De omgevingsvergunning zal worden aangevraagd na goedkeuring van het Definitief Ontwerp. Streven is de uitvoering te starten in 2025.  

Resultaat:

Deels behaald

Er is 6,11 ha kleine landschapselementen gerealiseerd via het Platform GBDA (subsidieregeling Aanleg en herstel KLE). Het totale doel van 9 ha is niet gehaald, o.a. omdat de opdrachten voor aanleg van KLE op eigen grond zijn doorgeschoven vanwege gebrek aan capaciteit binnen onze organisatie en omdat de voorbereiding voor het aanleggen van deze KLE meer tijd heeft gekost dan verwacht.
Daarnaast was er ook gebrek aan capaciteit bij zowel agrarische collectieven als gemeenten. Dit heeft invloed op de resultaten die via de subsidieregeling Aanleg en herstel KLE worden behaald.

Activiteit:

Deels behaald

Planning:

Deels behaald

De provincie heeft als uitwerking van de landelijke bossenstrategie (10% meer bos in Nederland als onderdeel van het Nationaal Klimaatakkoord/klimaattafel landbouw en landgebruik) in 2022 het provinciaal strategisch bosbeleid vastgesteld. Het provinciale 'Strategisch bosbeleid, meer en beter bos in Utrecht' richt zich hoofdzakelijk op de volgende drie thema’s:  

• Meer bos; via realisatie bos in NNN, meer groene dooradering, meer bos rond stad en dorp (Groen Groeit Mee) en meer agroforestry.  
• De revitalisering van bestaande bossen (inclusief natuurbrandbeheersing).  
• De bescherming van bos (bescherming van houtopstanden en bescherming van oude bosgroeiplaatsen)  

Het Bomen Actieplan is in 2024 afgerond met het aanplanten van de 600.000 ste boom. In februari 2024 is het Agroforestry Netwerk Utrecht feestelijk van start gegaan. In dat kader zijn er netwerkbijeenkomsten gehouden en hebben agrariërs contact opgenomen voor advies.    

Nieuw bos aanleggen blijft lastig gezien alle opgaven en daarom is de voortgang op dit onderdeel oranje.

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Niet behaald

Er is 33 hectare nieuw bos gepland. Voor een aantal projecten voor bosaanleg zijn al subsidieaanvragen beschikt en/of ingediend maar nog niet uitgevoerd. Daarnaast blijft het lastig om, gezien alle opgaven in het landelijk gebied, bos en bomen te realiseren.

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Deels behaald

De verschillende aspecten van het concept natuurbegraven zijn nader verkend, mede tegen de achtergrond van wensen van initiatiefnemers om een natuurbegraafplaats in de provincie Utrecht te realiseren. In plaats van eind 2024 zal GS naar verwachting begin 2025 een standpunt innemen over natuurbegraven. Hierna zal advies over de ruimte die we willen geven aan initiatiefnemers beschikbaar komen.  

Resultaat:

Behaald

Resultaat:

Deels behaald

In 2024 is de subsidieregeling voor realisatie van bos buiten NNN opengesteld. Er zijn geen aanvragen binnengekomen. Deze subsidieregeling is nieuw en bosaanleg vergt een lange voorbereidingstijd en meer bekendheid bij de nieuwe doelgroep (buitenlui en landgoederen buiten NNN). Met behulp van flyers, huis aan huis bladen (provinciepagina) en delen van informatie met partners is bekendheid gegeven aan de regeling. De verwachting is dat deze subsidie meerdere jaren opengesteld moet worden om effect te hebben.

Resultaat:

Niet behaald

Er is in 2024 geen openstelling gerealiseerd voor de subsidieregeling voor revitalisering van bestaande bossen. In 2024 heeft de nadruk gelegen op het verkrijgen van middelen uit zowel Programma Natuur fase 2 als het GLB. Uit Programma Natuur fase 2 is 1,2 miljoen euro beschikt voor revitalisering. Uit het GLB zijn in 2024 geen middelen beschikbaar gekomen voor revitalisering.